Hivunikhamut Ihumaliurniq

Hivunikhamut Ihumaliurniq uumunnga Ukiutaqtumi Qauyihimanuaqvia Kaanatami

Huuq

Una Hivunikhamut Ihumaliurniq (Ihumaliurut) quulitqiyauyuq-ittumi ikayurniq ihumaliurniqlu tunngavinga ikayurniaqtuq POLAR ihuarhigiami ikayuutingit tikinnahuaqtanginniklu akuniraalukmut tautuktuuyaaqtanginnik. Hivituyuq, akhuurutauyuq titiraq piliurhimayuq naunaipkariamik POLAR-kut tallimanik-ukiunik Hunavaluknik Ihivriuqniq unalu Ayuittiarniqmut Tunngavinga¹ (S&T Tunngavinga), atauhiqmi ukiumi havaakhamut ihumaliurniq, havaarutinganiklu munariniqmut angirutingit ubluq tamaallu aulapkaininngit. Tamna ihumaliurutinga tuniyuq naittumik humik timiqutigiyangit akhuuqtut pigiamiknik, taimaa naunaiyariamikni havaktingit uqaqatigilugillu havaqatingit havaqatingillu humik ihumaginiaqtut POLAR-mit.

Tautuktuuyaqtangit

Ikayuutauyuq hivunikhaq naunaiqtauyuq ilihimaniqmit havaqatigiikniqmillu.

Tikinnahuaqtangit

POLAR-kut tikinnahuaqtangit hivumuuriami ihuarhigiamikniklu ilihimaninnga ukiuqtaqtuq hivuliqtinirmut, havaqatinginnit havaqatigiikniqmillu ukiuqtaqtumi hunavaluknik ihivriuqniq ayuittiarninnganiklu.

Tiliyauhimayuq

POLAR-kut tiliyauhimayuq, piliurhimayuq uumani Kaanatami Tununganiqpaani Qauyiharvik Maliganga, havaarigiami ikayuriamilu nunangit akhuurutauyut tamainnilu akhuurutauyut ilihimaniqmut piliurninnga. POLAR akhuuqugiami piliurninnga tamainni ihuarhaininnganik ikayuriami naunaiyainiqmut-ittut ihumaliurniq. Tamna Maliganga pilluaqtuq tiliyauhimayut POLAR ukuninnga:

• Hivumuuriami ilihimaniq Kaanatap Ukiuqtaqtunga taimaa ihuarhigiami maniliurninnganik, avatinganik munariniq, qanurittaakhaaniklu inuuhingit inunginnit tamaitalu aadlat Kaanatamiutat;
• Atuliqtitauliqlugu piliurninnga tuniqhaininngalu ilihimaniqmik aadlallu ukiuqtaqtup nunangit, Hivuraani ukiuqtaqtungillu;
• Hakugiktigiami Kaanataup hivuliqtininnga Ukiuqtaqtumi ihumaaluutigiyanginnik; unalu,
• Piliurluni qitqani hunavaluknik ihivriuqvikhamik Kaanatap Ukiuqtaqtungani.

Qanuriliurniaqqita: Piliurninnganut Naunaitkutingit Hivumuuriami Ilihimaniq Ukiuqtaqtumi Nunagiyanginnik

Atuliqtitaugiami nakuutqiaq aturninnga kikliqaqtut ikayuutingit, POLAR ihumagilluarniaqtait akhuurutingit atayut unalu ilihimaninnganut havaangit piyuq ihariagininnganit ukiuqtaqtumi nunallaanginnit unalu akhuurutauyuq apirhuut akhuurutauyuq Kaanatamiutanut nunaryuaptiknilu havaqatigiinginnut.

Timiqutigiyauyuq piqaqtuq malruuknik ihumaliurhimayunik ihumaliurhimayunit, ikayuqtauyuq uumunnga tiliyauhimayuq ayuirhaininnganullu: Hivumuuqtiqtuq ilihimaniq piliurninnga Ukiuqtaqtumi, unalu Naunaipkarhugu aturninnganik ukiuqtaqtumi ilihimaniq Kaanatami tariup akianilu. Hapkuat ihumaliurhimayunit naunaipkaqtait POLAR-kut ikayuutingit piliurninnganut, piliurninnga unalu aturninnga ilihimaniqmik, ukuallu Nunaqaqqaarhimayut ilihimaniq, ikayuriami ikayuutauyuq and naunairhimayumik-ittuq ihumaliurniq Kaanataup Ukiuqtaqtungani aallallu ukiuqtaqtumi nunagiyangit. Piliurninnga aippaanik piliurninnga uuminnga POLAR ilihimaniq hivuliqtingit ilauniqmut nunaryuaptikni ittut ilihimaninnganut ihivriuqninnga ihariagiyauyuq hapkununnga ihumaliurhimayunit.

POLAR-kut Angikliyuumirninnga Akhuurninnganut: Piliurninnga unalu Havaqatigiikniq

POLAR piliurniaqtuq ilauqatigiikniqmik aallanullu uqarlugit naunaitkutingit iliurariami ilihimaniqmut ayurhautingit piyuq piliuriami nutaanik ilihimaniq tamainni ihuarhidjutinginnik. Una ihumagilluarninnga ilaliutiyuq tamarmik inikhanga CHARS nayuganga unalu atayut himmautingit talvani POLAR ilauniaqtuq hivumuuriamikni unalu katitiriami ukiuqtaqtumi ilihimaniq.

Una qanuriliurutinga naunaiqtait qanurittukhamut POLAR havakniaqtuq timiqutigiyauyumut aadlaittuq angikliyuumirninnga akhuurninnganut. POLAR piliurniaqtuq naunaitkutingit piliuriami hivituyumik piinarialik ilihimaniq hunavalungit tunigiamilu hunavaluknik ihivriuqniq, ayuittiarniqmut unalu Nunaqaqqaarhimayut ilihimaniq tautuktuuyaaqtamiknik ihariagiyauyut ikayuriami naunairhimayumik-ittuq maligaliurniqmik unalu ihumaliurniq.

Hivumuuqtiqtuq Ilihimaniqmik Piliurniq Ukiuqtaqtumi

POLAR havaariniaqtaa ikayurlugillu ilihimaninnganut, nunagiyamiknut ihuaqtuq unalu tamainnut akhuurutauyuq ilihimaniq piliurninnga tikinnahuaqtamiknut-piyuq.

POLAR hapkuninnga:

• Aulapkailuni nunaryuaptikni-ittuq qitqani hunavaluknik ihivriuqniq unalu ayuittiarniqmut – tamna Kaanatami Tununganiqpaani Qauyiharvik;
• Piliurluni Hunavaluknik ihivriuqniq unalu ayuittiarniqmut Ihumaliurutikhammik (S&T Ihumaliurut), naunaipkaqtauyuq ilaliutihimayunit pilaarutinnik pihimayunik, havaqatigiiktunit aallallu tigumiaqtuuqatauyut ihumagilluaqtaillu kiugiamikni akhuurutauyunik apirhuutinik;
• Manikhaqtiqlugillu hunavaluknik ihivriuqniq unalu ayuittiarniqmut havauhikhat iliurailugu uumunnga S&T Ihumaliurutinganut; unalu
• Pilluarlugit nanminiriyangit hunavaluknik ihivriuqniq unalu ayuittiarniqmut ihivriuqninnga unalu hulilukaarutingit uumunnga nunagiyamiknut CHARS nayugangani, naunaiqtauhimayuq uuminnga CHARS Avatinganik Ihivriuqninnganik (ERA)

Naunaipkarhugu Aturninnga Ukiuqtaqtumi Ilihimaniq Kaanatami Tariup Akianilu

POLAR hivuliqtiuniaqtuq piliurninngani aturninnganilu ilihimaniqmik, munarilugillu havakvigiyauyut unalu havaqatigiikniq and mobilization ukiuqtaqtuq ilihimaniq piinarialaqigiami.

POLAR hapkuninnga:

• Ihumagilluarlugu ilaupkainiqmik unalu havaqatigiikniq ukiuqtaqtumi uumanilu Nunaqaqqaarhimayut nunallaangit timiqutigiyanginnullu;
• Atuliqtitauliqlugu pimmariktumik pilugu Nunaqaqqaarhimayut, hunavaluknik ihivriuqniq unalu ayuittiarniqmut ilihimaniq;
• Piliurluni piinarialaqihimayunik naunaitkutingit hunavaluit piliuqtait ilihimaniq amihunit ihuarhidjutinginnik, havauhikhat unalu tukhiutinginnik; unalu
• Ikayuqtiuluni Kaanatamiutani ukiuqtaqtumi aliagiyanginnik uumani nunaryuaptikni nunagiyangit.

Mikkauyumik timiqutigiyauyuq hivituyumik tiliyauhimayuq unalu akhuuqtumik tautuktuuyaaqtanginnik, POLAR ihumaliurhimayukhaq aturninnganik ikayuutinganik. POLAR ikayurniaqtaa havaqatigiikniq iliuraqhimayait ihuarhidjutinginnik unalu piliurninnganut naunaitkutingit ihumaliuqtiuyunut. Tamna timiqutigiyauyuq munariniaqtaa havaqatigiikniqmik hivumuuriami ilihimaniq piliurninnga, tuniqhaininnga iliuraininngalu. Piinarialaqihimayuq ikayuutauyuqlu ilihimaniq hunavaluit ikayurniaqtuq piliuriami POLAR-kut qanurittaakhaanik itquumayumik havaqatigiikninnga, aulapkaiyuq pimmariktumik pipluni unalu itquumayumiklu.

Timiqutigiyauyumik atanniqarvilik Kaanataup Ukiuqtaqtungani, POLAR ilauhimaniaqtuq nunallaanut naunairiami havaanga havaktait pimmariktumik piyut nunagiyamiknut hivulliutiyakhat utirninngalu ihuaqtumik ikayuutauyuq Ukiuqtaqtumut. Iniqtirninnga POLAR-kut Inuit Havaktiliriniqmut Ihumaliurut (IEP) piliurniaqtuq POLAR-kut iluanit piyunnautinganik havaktukharhiurniqmut, piliurninnganik havakhimmaanginnariamikniklu Inuinnait havaktinginnik. POLAR tuniniaqtuq piliuriami hakugitqiyauyumik ukiuqtaqtuq hunavaluknik ihivriuqniq unalu ayuittiarniqmut maliganga pinahuarutinginniklu ukunuuna IEP – naunaiqtut Inuinnait pivikhaqautilgit aadlanut uqariamikni ilihimayamiknik, tuniluni naunaiyainiq piliurlunilu nutaanik ayuittiaqtamiknik timiqutigiyauyumut tamainnullu kaanatami inunginnut.

Kinauvita: Ilumuurutikput

Timiqutigiyauyumik, POLAR ilitariyait hitamauyut qitqani ilumuurutauyut naunaiyariami ubluq tamaat havaanganut ilauqatauninnganiklu havaqatigiiktamiknut, havakvigiyauyunut, pilaarutinginnut tigumiaqtunut aallallu tigumiaqtuuqatauyut:

Ilihimaniq

• Piliurninnga, hapummiutininnga, tuniqhaininnga aturninngalu naunaitkutingit qanuqtullu ilihimaninnganut.
• Ikayurlugu ihuarhaqhimayuq nampangit munarininnganik unalu ihuarhaqhimayut qanuriliurutinginnik.
• Naunairlugu Nunaqaqqaarhimayut ilihimaniq hunavalukniklu ihivriuqtamiknik naunaiqtait piinarialaqihimayut tamainnut Kaanatamiutanut atuqtut piinarialaqihimayuq kangirhinnaqtumiklu.

Havaqatigiikniq

• Havakluni havakviuyunut unalu tigumiaqtuuqatauyut piliuriami nutaaq ilihimaniq unalu ilihimaninngit aadlanullu uqariami naunaitkutingit ittunut aturninnganik.
• Ilaupkailugit ukiuqtaqtumi uumunngalu Nunaqaqqaarhimayut nunallaangit, ikayuriami hivuliqtingit ilihimagiami piliurninnga unalu aturninnga.

Pimmariktumik Piluni

• Avatinganut, aadlatqiimik ilihimaniqmik, aadlanut uqariami unipkaavut, inungnut aadlanullu.
• Akhuraaluk naalakluni havakviuyunut, havaqatigiiktarnut unalu tigumiaqtuuqatauyut kangirhigiami hivulliutiyanginnik, ayurhautinginnik ihumaaluutinginniklu.

Itquumayumik

• Pigiami ilauqatigiikniqmik itquumayumik takunnaqtumiklu, tamarmik iluanit hilataanillu.
• Ayuirhaluni kan’nguhuktumik angmaumayumiklu ihumaluni.
• Akhuuqtumik angmaumayumiklu uqaqatigiikniq naunaitkutingit, ukuallu pivikhaqautingit unalu uuktuutigiyauyuniklu.
• Naunaiqlugu naunaitkutingit utiqtitauyuq algamiknut ukiuqtaqtuqmiutanit unalu Nunaqaqqaarhimayut nunallaangit.

Humik Qinirhianiaqqita Pigiaptikni: Ihumaliurhimayut Tikinnahuaqtanginnik

2020-mi

• Hunavaluknik Ihivriuqtiuyut unalu Ihivriuqtingit atuqtut CHARS Nayugangani ihivriuqvinginnik havakvinginniklu havagiamikni akhuurninnganut-piyuq, atayut ihivriuqninnga hunavalukniklu ihivriuqniq pipluni ukununnga POLAR-kut S&T Tunngavinga.
• POLAR munariyait havaqatigiikniq ikayuriami Kaanataup aliagiyanginnik tamarmikni Ukiuqtaqtumi uumanilu Hivuraani ukiuqtaqtungillu.
• POLAR ilauyuq pilaarutimut pihimayunut, nunamikni timiqutigiyanginnut unal akhuurutauyuq tamainni-ukiuqtaqtumi tigumiaqtuuqatauyut piliuriamiknik ilauqatigiikniqmik unalu hakugiktigiami havaqatigiikniq.

2023-mi

• Qitqauyuq ilauqatauniqmut, POLAR munarittaaqtaa CHARS Nayuganganik aadlamik ilihimaniq piliurninnga unalu tuniqhaininnga.
• POLAR ihumagilluaqtait akhuurninnga ukununnga ilihimaninnganut hunavaluknik ihivriuqniq, ihivriuqninnga ayuittialiuriamilu unalu tuniqhaigiami nutaamik ihuarhidjutinik qilaminnuaq avatinga aadlanguqtuq Ukiuqtaqtumi.
• POLAR ilitariyauyuq iluani kaanatap ilagiyanganut nutaamut akhuurninnga hivumuuriami iniqtirninnga uqariiyaqtamiknik uumani Titirarhimaninga Angirutiup 23 uumannga Nunavut Angirutinganit.

2025-mi

• POLAR ilitariyauyuq akhuurutauyumik kimut uqaqatigiyakhaanik Kaanatami nunaryuaptikni ukiuqtaqtumi ihivriuqninnga nunagiyanganik.
• POLAR-kut ilihimaniq hunavaluit atuqtauyut maligaliuqtiuyunit naunaipkariamik naunairhimayumik-ittuq ihumaliuqtiuyunit.
• Ikayuutinga aktikkulaanganik piliurniq havaqatigiikniqmullu hulilukaarniq munariyauyuq ikayuqtauyuq POLAR-kunnit ilitariyauyut pilaarutinik pihimayunit, Ukiuqtaqtut aallallu tigumiaqtuuqatauyut.
• POLAR havaktiuyuq kitumik piumayanganik Ukiuqtaqtumi pipkaidjutigiyaillu ayuitamiiknik tamainnit nunaryuaptiknit.

Iniqtirutinga

Iniqtirutinga una ihumaliurut piniaqtuq ilagiyanganik uumannga POLAR-kut pittaarninnga piliuriami hakugiktumik tunngavinga naptuyumik nutaannuamiklu havakvik, piqaqtumik nakuuyunik maliganik, pinahuarutinik atuinnaqtamikniklu. Taimaa tallimanik ukiunik, POLAR piliurniaqtuq aktikkulaanganik piliurluni nutaanik hivulliqpaanganiklu pinahuarutimut atuqtakhanginnik angikliyuumirniaqtaa nakuuyuq pilaqutingit tamainni Kaanataup Ukiuqtaqtungani iluanilu Kaanatami unalu nunaryuaptikni ukiuqtaqtumi ihivriuqninnga nunallaangit. 2025nguqqat, POLAR quulitqiyauniaqtuq pipkaidjutinga ukiuqtaqtumit ilihimaniq piliurhimayuq uumannga atayut ilihimaninnganut ihivriuqninnga Kaanatami. POLAR-kut ilihimaniq hunavaluit akhuurutauniaqtuq atuqtanganik ikayuriami informed ihumaliurniq pilaarutinik pihimayunut, nunallaanut, Nunaqaqqaarhimayut timiqutigiyauyuq, kavamatkut unalu nunaryuaptikni havakvinginnut.

Hivituyumik naunaipkainiq uumunnga ihumaliurutimut iniqtiqtauniaqtuq ihivriuqtaulunilu ukunannga POLAR-kut Katimayiuyut Tukimuaqtiuyunit taimaa pingahunguraikpat ukiut. Una ihumaliurut utuqqauyuq, nutaanguqtirininngit pihimmaarniaqtaa tallimanik ukiunguraikpat.

Amigaittut naunaitkutakhat POLAR-kut kavamaliqinirmut taigualiurniqmut ihariagiyanginnik, ukuallu Havakvinginnullu Qanurittaakhaanik Tunngavinga (DRF), Havakvinginnullu Ihumaliurutingit unalu Havakvinginnullu Qanurittaakhaanik Taiguagakhat takuinnarialik uumani POLAR-kut qaritauyakkut pulaarvinga unalu GC Naunairumayunut. Naunairyuumirumaguvit uuminnga POLAR-kut piyunnautinganut tunngavinganik, pinahuarutinik aulapkaininnganiklu, pulaarlugu, POLAR-kut qaritauyakkut pulaarvinga.

Footnotes

_________________________

1. Tamna CHARS-kut Maligana piyuq uumunnga “hunavaluknik ihivriuqniq ayuittiarniqmullu ihumaliurniq”. Tamna “S&T Tunngavinga” piyullu Iniqtirninnginnut Ihumaliurutinga atauttikkut piniaqtait una maligaliurniqmut ihariagininnga.